Xuất bản: “Tỉnh thành Trung Quốc đi ra thế giới – Quốc tế hóa dưới sự tự chủ có định hướng” của Wiebke Antonia Rabe

“Hiểu Trung Quốc không thể chỉ nhìn vào Bắc Kinh.”
Đây là một trong những luận điểm trung tâm của Tỉnh thành Trung Quốc đi ra thế giới, cuốn sách mới phát hành bởi Book Hunter, mang đến một cách tiếp cận đột phá trong việc lý giải quá trình quốc tế hóa kinh tế của Trung Quốc: nhìn từ cấp tỉnh.

Trong nhiều năm, các phân tích về kinh tế Trung Quốc trên báo chí quốc tế và tài liệu học thuật vẫn thường tập trung vào các doanh nghiệp nhà nước lớn hoặc chính sách của trung ương. Tuy nhiên, với tốc độ toàn cầu hóa phi thường trong hai thập kỷ qua, đặc biệt là làn sóng đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (OFDI), có một lực lượng âm thầm nhưng mạnh mẽ đã định hình cục diện mới – các địa phương Trung Quốc.

Cuốn sách của học giả Wiebke Antonia Rabe, hiện đang giảng dạy tại Đại học Giao Thông Tây An – Liverpool, đưa độc giả vào một hành trình phân tích kỹ lưỡng về hai tỉnh trọng yếu là Giang Tô và Chiết Giang – những địa phương đã vượt mặt nhiều tỉnh khác để trở thành những “người chơi toàn cầu” với năng lực đầu tư và quan hệ quốc tế không hề kém cạnh các tập đoàn trung ương.

Thông qua việc khảo sát thực địa, phân tích dữ liệu và phỏng vấn hơn 70 quan chức, doanh nhân và học giả tại Trung Quốc, tác giả khái quát nên một mô hình quan trọng: quốc tế hóa dưới sự tự chủ có định hướng. Theo đó, chính quyền địa phương không chỉ là người thực thi chính sách trung ương, mà còn chủ động điều chỉnh, vận dụng linh hoạt các công cụ chính sách – cả chính thức lẫn phi chính thức – để tạo điều kiện cho doanh nghiệp vươn ra quốc tế. Trong khi Giang Tô nổi bật với hệ thống chính sách công cứng rắn và định hướng mạnh từ nhà nước địa phương, thì Chiết Giang lại thể hiện một cấu trúc mạng lưới linh hoạt, nơi doanh nhân tư nhân dựa vào sự tin cậy xã hội và các thiết chế phi chính thức để đầu tư ra bên ngoài.

Tác phẩm không chỉ góp phần bổ sung cho các nghiên cứu về đầu tư xuyên biên giới, mà còn mở rộng phạm vi thảo luận trong lĩnh vực ngoại giao địa phương (paradiplomacy) – một hiện tượng từng được xem là đặc thù của các nước liên bang dân chủ, nhưng lại đang âm thầm định hình chính sách đối ngoại từ bên trong lòng Trung Quốc.

Trong bối cảnh trật tự toàn cầu ngày càng bị tái định hình bởi cạnh tranh chiến lược và các dòng chảy kinh tế mới, việc hiểu rõ cách thức mà từng đơn vị hành chính Trung Quốc vận hành và ảnh hưởng đến kinh tế thế giới trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết – đặc biệt với các quốc gia như Việt Nam, vốn ngày càng gắn bó với dòng vốn và chuỗi cung ứng liên kết với Trung Quốc.

“Tỉnh thành Trung Quốc đi ra thế giới” không đơn thuần là một nghiên cứu về kinh tế địa phương, mà còn là một lăng kính giúp tái cấu trúc tư duy về Trung Quốc – một quốc gia không chỉ có một trung tâm, mà là tập hợp của nhiều cực quyền lực, đang vươn xa theo những cách rất riêng.