0
31/12/2022
Xuất bản Tiểu thuyết dã sử THIÊN ĐỊA PHONG TRẦN (Tập 1&2) của nhà văn Hà Thủy Nguyên về những biến động chính trị và văn hóa thời Lê Mạt
Cuối thế kỷ 18, nước Việt ta đối mặt với một bối cảnh loạn lạc chưa từng có, đánh dấu sự suy tàn không chỉ của triều Lê mà của toàn bộ thời kỳ phong kiến. Nhưng, trái với quan niệm rằng văn hóa chỉ phát triển rực rỡ ở thời thịnh trị, giai đoạn Lê Mạt cho thấy một giai đoạn vàng son chưa từng có của văn hóa Việt Nam. Đây là giai đoạn khởi sinh của các đại trí thức hiếm có trong lịch sử và các trước tác đồ sộ chưa từng có trong kho tàng văn học nghệ thuật Việt Nam, với các tên tuổi lớn như Đặng Trần Côn, Lãn Ông Lê Hữu Trác Nguyễn Gia Thiều, Ngô Thì Nhậm, Ngô Thì Chí, Nguyễn Du, Phạm Đình Hổ, Hồ Xuân Hương… Toàn bộ vàng son ấy bị bao vây bởi các cuộc tranh quyền đoạt lợi, khiến các giá trị đảo lộn, để rồi chỉ còn một vài tàn dư đẹp đẽ còn sót lại sau cuộc phong trần.
Lấy cảm hứng từ cuộc phong trần biến động và cuộc đời, tác phẩm của các trí thức, chính trị gia, tướng lĩnh thời Lê Mạt, nhà văn Hà Thủy Nguyên bằng ngòi bút duy mỹ với văn phong Á Đông, đã dựng nên toàn bộ thế cuộc của thời đại này. Từ đó, những gửi gắm tâm tư về thế sự, tư tưởng nhân sinh, và bình phẩm lịch sử… được trực quan hóa bằng cuộc đời của chính các nhân vật.
Chọn nhân vật trung tâm là Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều, tác giả của áng cổ thi “Cung oán ngâm khúc”, với thân phận của một người vừa nhập cuộc vừa mong muốn thoát tục, nhà văn Hà Thủy Nguyên tạo nên cách tiếp cận biến chuyển liên tục giữa cái nhìn trong cuộc – ngoài cuộc.
Trong lần tái bản có chỉnh sửa tập 1 và xuất bản mới tập 2, đội ngũ sáng tạo của Book Hunter đã xây dựng tuyến tranh với phong cách đan xen nhuần nhuyễn giữa không khí Á Đông cổ xưa và nét vẽ hiện đại.
THÔNG SỐ SÁCH:
Tên đầy đủ: Thiên địa phong trần – Tập 1: Khúc Cung Oán/ Tập 2: Nổi Gió
Tác giả: Hà Thủy Nguyên
Lĩnh vực: Văn học dã sử trong nước
Tủ sách: Ký Ức
Số trang: Tập 1: 324 trang
Tập 2 : 280 trang
Cỡ sách: 16X24cm
Tình trạng bìa: Mềm
Lượt in: Tái bản tập 1 có chỉnh sửa, Xuất bản mới tập 2 (Có tranh minh họa)
Cấp phép: NXB Phụ Nữ Việt Nam
Mã ISBN: Tập 1: 978 -604-390-180-5
Tập 2: 978 – 604 – 390- 109-2
Ngày phát hành: 26/1/2023
GIÁ BÁN: 450.000 (2 tập)
Tập 1: 240.000
Tập 2: 210.000
..tôi viết để cố cắt nghĩa về thời loạn và phân tích cách lựa chọn thái độ của các trí thức trước thời loạn. Đó là lý do tôi chọn Nguyễn Gia Thiều, tác giả của “Cung oán ngâm khúc” làm nhân vật chính...
Nhà văn Hà Thủy Nguyên
Trả lời phỏng vấn Báo Pháp Luật/ Nhà báo Tuấn Ngọc thực hiện
THIÊN ĐỊA PHONG TRẦN - Bộ tiểu thuyết dã sử dài kỳ về giai đoạn vừa loạn lạc vừa kì vỹ thời Lê Mạt cuối thế kỷ 18
Nguyễn Gia Thiều, một quý tộc trẻ tuổi sinh ra trong gia đình thế phiệt nổi tiếng, được trải sẵn quan lộ, với thiên bẩm hiếm có trong nghệ thuật kiến trúc, thơ ca, âm nhạc, hội họa, và được các chúa Trịnh dẫu không sủng ái cũng nể trọng… trong quãng đời niên thiếu nhiệt huyết nhất, lại tỏ một vẻ thờ ơ, chán nản trước thời cuộc.
Kỳ thực, mọi thiên bẩm nghệ thuật lại không phải là thứ chàng thực sự đeo đuổi, chàng nuôi mộng chấm dứt loạn thế, kiến tạo một thời đại thái bình thịnh trị khắp cõi Đại Việt. Giấc mộng ấy đã cuốn chàng theo chân Nguyễn Khản, người thầy thuở thiếu thời của chàng, vào cuộc tranh quyền đoạt lợi. Trải qua bao thăng trầm, nỗi niềm của Nguyễn Gia Thiều đã kết đọng thành tuyệt tác “Cung Oán ngâm khúc” nổi tiếng.
Bộ sách dự kiến kéo dài 3 tập. Tập thứ 3 đang tiếp tục được hoàn thành, dự kiến ra mắt vào cuối năm 2023.
Tập 1: Khúc Cung Oán
Sau nhiều năm bình lặng, Nguyễn Gia Thiều quyết định theo chân Nguyễn Khản – vị đại thần đệ nhất, được mệnh danh là phong lưu đại thần – dấn bước vào cuộc tranh chấp quyền lực. Hai thầy trò chọn phò tá thái tử Lê Duy Vỹ, vị hoàng tử sáng giá nhất trong số những người con của vị vua già Cảnh Hưng (Tức Lê Hiển Tông). Lê Duy Vỹ, Nguyễn Khản, Nguyễn Gia Thiều cùng chung với nhau giấc mộng chấm dứt loạn thế, kiến tạo một thời đại thái bình thịnh trị, nhưng Thiều sớm nhận ra những bất ổn trong cuộc tranh chấp của thái tử. Chưa kịp can ngăn, Duy Vỹ đã rơi vào bẫy của Tĩnh Đô vương Trịnh Sâm – quyền thần quyền lực nhất trong triều đình có thể thao túng được hoàng đế và bá quan, và bị bức tử trong tù.
Quyết tâm giải oan cho Lê Duy Vỹ và nhận lời bảo vệ người thân của thái tử, Nguyễn Gia Thiều đã dấn sâu hơn vào triều đình, vận toàn bộ tài kinh bang tế thế, thiên bẩm nghệ thuật và sở đắc về thời mệnh với hi vọng xoay chuyển càn khôn . Cùng với Nguyễn Khản và các trí thức trẻ như Ngô Thì Chí, Nguyễn Du… Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều thực hiện một cuộc chính biến lớn để giải cứu Lê Duy Khiêm – con trai cả của Lê Duy Vỹ đã quá cố ra khỏi nhà tù, mở ra một thế cục chính trị mới.
Cũng từ đây, Nguyễn Khản và Nguyễn Gia Thiêu nhận ra rằng mình sẽ không bao giờ còn cơ hội quay lại thời phong lưu khi xưa nữa… Tất cả những gì đã trải qua chỉ là một sự khởi đầu.
Tập 2: Nổi Gió
Chính biến thành công, giải cứu được Duy Khiêm, trả lại sự trong sạch cho thái tử Lê Duy Vỹ đã quá cố, Nguyễn Gia Thiều được phong chức Ôn Như Hầu, Nguyễn Khản trở thành nhân vật quyền thế bậc nhất trong triều đình, có thể dễ bề thao túng vị chúa Trịnh trẻ tuổi Trịnh Tông, nhưng những biến loạn bỗng chốc trở nên phức tạp hơn.
Không hài lòng với thế cục mới, ông vua già Cảnh Hưng, và quốc mẫu (mẹ của Tĩnh Đô vương Trịnh Sâm) tìm mọi cách để loại bỏ sự ảnh hưởng của Nguyễn Gia Thiều trong triều đình. Cùng lúc ấy, các thế lực khác cũng “thừa nước đục thả câu”: nhà Thanh kích động các thế lực trong nước gây loạn, quân Tam Phủ dựa vào thế của quốc mẫu lộng quyền thực hiện các cuộc trả thù và thanh trừng man rợ, quân Tây Sơn ở Đàng Ngoài ngày một lớn mạnh dựa vào tình hình bất ổn tìm cơ hội “đổ thêm dầu vào lửa”…
Trước tình cảnh ấy, mọi lẽ được mất đều đặt trên bàn cân, và có những người đã thay lòng đổi dạ, mọi ân oán nghiệp quả không còn có thể lường trước.
Về nhà văn Hà Thủy Nguyên
Từng được biết đến như cây bút dã sử trẻ tuổi có uy tín từ rất sớm với cuốn tiểu thuyết lịch sử đồ sộ dày 1000 trang “Điệu nhạc trần gian” (NXB Phụ Nữ, 2005), nhà văn Hà Thủy Nguyên (sinh năm 1986) đã sớm bước chân vào văn đàn và từng bước khẳng định uy tín sáng tạo cũng như vốn tri thức của mình. Với số lượng trước tác dày dặn, công phu, chứa đựng tri thức phong phú, văn phong duy mỹ, tư tưởng triết học sâu sắc, dù không tham gia bất cứ hội nhóm văn học nào và không tiếp xúc nhiều với báo giới, nhà văn Hà Thủy Nguyên vẫn có vị thế vững chắc trong lòng các độc giả khó tính.
Các trí thức và bạn đọc nhận xét về Hà Thủy Nguyên
“Con người cổ điển là con người được sống với sự không giới hạn, với tất cả các chiều kích của mình, với tự do của mình. Người ta gọi thời kỳ cổ điển là thời kỳ vàng của nhân loại. Hà Thủy Nguyên rất coi trọng cái cổ điển và như một thứ bản năng, tác phẩm đầu tay của cô đã có tính cổ điển, đến sau này, nó đã định hướng cho nghiên cứu và sáng tác của tác giả...”
Đỗ Lai Thúy
Nhà phê bình văn học
Hà Thủy Nguyên đối với tôi luôn là sự bất ngờ...
Phạm Xuân Nguyên
Nhà phê bình văn học
Ở dòng giả tưởng, năm 2004 Hà Thủy Nguyên đã nổi lên như một hiện tượng với tiểu thuyết Điệu nhạc trần gian (Nxb Phụ nữ Việt Nam, 2004), tác phẩm hư cấu về lịch sử nước Đại Việt với những câu chuyện thần tiên, ma quái ngày ấy thường được giới thiệu như tiểu thuyết dã sử nhưng thực ra đây là một tác phẩm giả tưởng dòng mythic. Cuốn tiểu thuyết dày xấp xỉ 1000 trang của cô bé 18 tuổi khi xuất hiện đã gây ngạc nhiên cho nhiều người
Nguyễn Xuân Thủy
Nhà báo - Báo Văn nghệ Quân Đội
Nhà văn Hà Thủy Nguyên khi viết “Thiên địa phong trần” cũng trung thành với nhân vật, sự kiện lịch sử. Có thể nói, lịch sử là phương tiện để chị sáng tạo và gửi gắm những thông điệp riêng và lịch sử đã được viết lại bằng tư tưởng của nhà văn. Với mong muốn, tiểu thuyết lịch sử sẽ làm cho giới trẻ yêu thích lịch sử hơn, Hà Thủy Nguyên đồng thời mang đến một bài học về ngôn ngữ tiếng Việt qua tác phẩm của mình. Hơn 300 trang sách cô đọng, nén, gợi. Ở đó không có sự dàn trải của sự kể, tả thông thường. Nhà văn tiết giảm tối đa những chi tiết, từ ngữ không cần thiết để mọi thứ được đề cập đến có vai trò, chỗ đứng thực sự trong tác phẩm
Hồng Hà
Nhà báo - Báo Đại Biểu Nhân Dân
Mình không thường đọc tiểu thuyết dã sử, vì ngại ghi nhớ các mốc thời gian. Thế nhưng “Thiên địa phong trần” không khô khan với những con số, những sự kiện được liệt kê máy móc. Tiểu thuyết này không nhằm cung cấp cho người đọc những điều ấy, mà tập trung mô tả lại một thời kì loạn lạc của nước ta, với những âm mưu tranh đoạt, những suy nghĩ lo toan, những mảnh tình dối trá có mà sâu nặng cũng có, và cả phục dựng lại, số phận của những người tài hoa thời ấy… Qua đây mình cũng có một góc nhìn mới về các nhân vật lịch sử. Khi còn ở trường phổ thông, các nhân vật lịch sử thường được “lí tưởng hoá”, và rằng họ lo cho nước cho dân đến không màng bản thân. Nhưng đọc xong “Thiên địa phong trần”, mình lại có suy nghĩ, họ cũng chỉ là con người mà thôi. Họ cũng đã có suy nghĩ muốn buông tay, cũng đã xót thương cho phận mình; nhưng họ biết, bản thân nhất định phải tiếp tục bước đi. Bởi tại, cái chí là của họ, nỗi lo dân lo nước cũng là của họ; nếu họ dừng lại, ai sẽ thay họ đi tiếp? Trong tương lai hẳn sẽ có, nhưng lúc ấy thì không. Sau khi đọc xong, mình càng cảm phục những vị anh hùng đã đánh đổi tự do và ý thích của bản thân mà lao vào vòng xoáy không lối thoát. Hết thảy vì đất nước. Hết thảy vì đại cục.
Tựu chung, “Thiên địa phong trần” là một tác phẩm rất hay. Hay từ giọng văn tới cả cách phân tích và soi chiếu lịch sử của tác giả.
Việt Hà
Độc giả
Đọc “Thiên địa phong trần”, lần đầu tiên tôi có một cái nhìn khác về dòng họ Ngô Thì. Năm lớp Chín, khi được học “Hoàng Lê nhất thống chí” của Ngô gia văn phái, giáo viên của tôi có ca ngợi dòng họ này, và tôi cũng cho rằng họ là những kẻ thức thời nhất. Nhưng thực chất không hẳn là vậy. Hãy bắt đầu từ Ngô Thì Sĩ trước. Ông đọc sách Nho, nói đạo Nho nhưng không giữ được cốt cách của người quân tử. Quan điểm của Thì Sĩ là phò vượng chứ không phò suy. Thế nên ông chẳng thể cùng một chí với Thiều. Quan điểm của Thì Sĩ không sai, nhưng cái cách ông thể hiện thì khiến tôi đôi phần khó chịu.
Đường Triết Hỷ
Độc giả
Đối với tôi, Hà Thủy Nguyên viết Thiên địa phong trần chính là để khóc thương cho những con người trong thời đại “nổi cơn gió bụi ấy”. Họ có khác gì những người cung nữ, người chinh phụ trong thơ Nguyễn Gia Thiều, Đặng Trần Côn. Sắc đẹp? Tài giỏi? Quyền lực? Phong lưu?... Tất cả rồi sẽ tan thành mây khói trước cơn ba đào của lịch sử và sự đổi thay của lòng người.
Nguyễn Hoàng Dương
Thạc sĩ Văn học - Đại học KHXH&NV Hà Nội
Các tác phẩm đã được xuất bản chính thức bao gồm:
- Văn xuôi: Tiểu thuyết dã sử huyền ảo bối cảnh thời Lý “Điệu nhạc trần gian” (NXB Phụ Nữ, 2005), Tiểu thuyết dã sử luận đề bối cảnh thời Lê “Cầm Thư Quán” (NXB Phụ Nữ, 2008 – Tái bản NXB Hội Nhà Văn, 2018), Tiểu thuyết khoa học viễn tưởng “Thiên Mã” (NXB Kim Đồng, 2009), Tập truyện ngắn huyền ảo “Bên kia cánh cửa” (NXB Lao Động & Bách Việt, 2013), “Thiên Địa Phong Trần – Tập 1: Khúc Cung Oán” (NXB Hội Nhà Văn, 2019), Thiên Địa Phong Trần – Tập 2: Nổi gió & Tái bản Tập 1 (NXB Phụ Nữ Việt Nam, 2022)
- Tập thơ: “Mùa Dã Cổ” (NXB Hội Nhà Văn , 2016), “Nằm xem sao rụng” (NXB Hội Nhà Văn, 2020).
- Kịch bản phim truyền hình: “Đi về phía mặt trời” (HTV9, Đạo diễn Lưu Trọng Ninh), “Vòng Nguyệt Quế” (VTV1, đạo diễn Mai Hồng Phong), “Blog nàng dâu” (VTV3, đạo diễn Mai Hồng Phong), “Nếp nhà” – thuộc dự án Nghìn năm Thăng Long (VTV1, đạo diễn Vũ Trường Khoa).
- Năm 2011, nhà văn Hà Thủy Nguyên sáng lập Book Hunter và dẫn dắt Book Hunter trở thành tổ chức có uy tín trong ngành sách với vai trò giới thiệu các tri thức mới, sách hay và khuyến khích học hỏi và vận dụng tri thức vào đời sống.
Trích dẫn từ sách
“Trước giờ, Thiều vẫn tưởng mình là cánh chim đại bàng đang bị nhốt trong lồng, chỉ trực sổ lồng là có thể bay cao chín tầng mây tiêu diêu ngoài vòng trời đất. Nhưng đến giờ, chàng mới hiểu rằng mình chỉ là một cánh diều. Chàng bay cao đến đâu đi chăng nữa thì cũng có sợi chỉ níu giữ chàng. Và chàng được bay hay không vốn dĩ không phải do chàng quyết định.”
Trích Tập 1 “Khúc Cung Oán”
“Bỗng chốc, chỉ còn Nguyễn Du và Cầm Nhi.
“Thiều khúc” đã kết thúc khi không có Nguyễn Gia Thiều. Cầm Nhi thoáng buồn.
Nguyễn Du mỉm cười:
– Nàng đừng buồn! Kẻ đã vướng vào quốc gia đại sự, không thể vì một điệu đàn mà lỡ việc được!
Cầm Nhi đặt đàn xuống, đứng dậy đến bên Nguyễn Du:
– Thiếp xin cảm tạ lòng ưu ái của công tử!
Du tiếp lời:
– Tiếng đàn của nàng thật là hoàn mỹ, nhưng hoàn mỹ quá lại thành lảnh lót xa vời. Nàng biết không, trong lúc nàng bị xao động, một chút kém hoàn mỹ ấy, lại thật tình tứ và đáng nhớ!
Hai má Cầm Nhi lại đỏ ửng lên, hòa thành một tông màu với tấm hồng y nàng mặc.
Nguyễn Du ngước lên nhìn ánh trăng trong vắt. Lâu lắm rồi chàng không thấy Thăng Long có mảnh trăng đẹp tới vậy. Cầm Nhi cũng sát lại gần chàng, rót rượu, nâng chén:
– Trăng đêm nay đẹp quá! Họ đã quên mất trăng đẹp như thế nào, chỉ còn chúng ta thôi, uống cùng trăng một chén!”
Trích Tập 2 “Nổi Gió”
Về nhân vật Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều
Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều (1741 – 1798) nổi tiếng trong lịch sử văn học Việt Nam với bài thơ Nôm “Cung oán ngâm khúc” bày tỏ những nỗi niềm của người cung nữ trong cung cấm. Tuy nhiên, chúng ta thường chỉ biết về Nguyễn Gia Thiều như một nhà thơ đại tài mà gần như không biết đến con người chính trị của ông.
Cuốn tiểu thuyết dã sử Thiên Địa Phong Trần của nhà văn Hà Thủy Nguyên khai thác khía cạnh chính trị của Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều với cương vị của một quý tộc, một quan đô úy ở Thăng Long, người được các chúa Trịnh hết mực sủng ái nhưng cũng luôn đề phòng. Với cương vị ấy, sự mâu thuẫn luôn giằng xé Nguyễn Gia Thiều: con người nghệ sĩ, con người chính trị, con người nhân nghĩa, con người thoái ẩn…
Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều là quý tộc xuất chúng thuộc gia tộc Nguyễn Gia có gốc tích tại Gia Miêu ngoại trang (nay thuộc Thanh Hóa). Gia tộc Nguyễn Gia vốn là con cháu của Tĩnh Vương Nguyễn Kim, cùng dòng dõi với các chúa Nguyễn tại Đàng Trong.
Trong số các con em quý tộc, Nguyễn Gia Thiều được chúa Trịnh Doanh (cha của Trịnh Sâm) rất yêu mến vì tài hoa xuất chúng, đưa vào phủ chúa để học cùng các con của mình. Sớm bộc lộ thiên bẩm nghệ thuật không chỉ trong âm nhạc, hội họa, thơ ca, mà còn cả kiến trúc nữa. Ông là người thiết kế và tổ chức xây dựng phủ chúa Trịnh và chùa Tiên Tích tại Thăng Long, những di tích này đến nay đều đã bị phá hủy. Các tác phẩm hội họa và âm nhạc đều thất truyền, và những gì còn sót lại chỉ có “Cung Oán Ngâm Khúc” và một số bài thơ lẻ.
Năm 18 tuổi, ông giữ chức Hiệu úy quản Trung mã tả đội, sau đó thăng dần lên làm chỉ huy Thiêm sự tức Đô chỉ huy sứ, chuyên trách cai quản quân sự tại kinh thành. Qua những ghi chép của dòng họ Nguyễn Gia tại Liễu Ngạn – Thuận Thành – Bắc Ninh, người đời sau còn biết rằng Nguyễn Gia Thiều giỏi các thuật Dịch Lý. Ông tu theo dòng Thiền Lâm Tế.
Năm 1782, ông được thăng làm Tổng binh coi giữ xứ Hưng Hóa – một khu vực phức tạp và thường xuyên đương đầu với các cuộc tấn công của quân Thanh; đồng thời nhận sắc phong Ôn Như Hầu. Đây cũng là khu vực vưa Chiêu Thống Lê Duy Khiêm nương náu trốn khỏi sự truy giết của Tây Sơn và truy bắt của nhà Thanh.
Năm 1786, khi Tây Sơn kéo quân ra Bắc diệt Trịnh, Nguyễn Gia Thiều đưa ra đình lánh đến Hưng Hóa. 1789, Tây Sơn đại thắng, cướp ngôi của nhà Lê, Quang Trung mong muốn thu phục Nguyễn Gia Thiều nhưng ông đã cáo bệnh từ chối.
