Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều (1741 – 1798) nổi tiếng trong lịch sử văn học Việt Nam với bài thơ Nôm “Cung oán ngâm khúc” bày tỏ những nỗi niềm của người cung nữ trong cung cấm. Tuy nhiên, chúng ta thường chỉ biết về Nguyễn Gia Thiều như một nhà thơ đại tài mà gần như không biết đến con người chính trị của ông.

Cuốn tiểu thuyết dã sử Thiên Địa Phong Trần của nhà văn Hà Thủy Nguyên khai thác khía cạnh chính trị của Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều với cương vị của một quý tộc, một quan đô úy ở Thăng Long, người được các chúa Trịnh hết mực sủng ái nhưng cũng luôn đề phòng. Với cương vị ấy, sự mâu thuẫn luôn giằng xé Nguyễn Gia Thiều: con người nghệ sĩ, con người chính trị, con người nhân nghĩa, con người thoái ẩn…

Nguyễn Gia Thiều, một quý tộc trẻ tuổi sinh ra trong gia đình thế phiệt nổi tiếng, được trải sẵn quan lộ, với thiên bẩm hiếm có trong nghệ thuật kiến trúc, thơ ca, âm nhạc, hội họa, và được các chúa Trịnh dẫu không sủng ái cũng nể trọng… trong quãng đời niên thiếu nhiệt huyết nhất, lại tỏ một vẻ thờ ơ, chán nản trước thời cuộc.

Kỳ thực, mọi thiên bẩm nghệ thuật lại không phải là thứ chàng thực sự đeo đuổi, chàng nuôi mộng chấm dứt loạn thế, kiến tạo một thời đại thái bình thịnh trị khắp cõi Đại Việt. Giấc mộng ấy đã cuốn chàng theo chân Nguyễn Khản, người thầy thuở thiếu thời của chàng, vào cuộc tranh quyền đoạt lợi. Trải qua bao thăng trầm, nỗi niềm của Nguyễn Gia Thiều đã kết đọng thành tuyệt tác “Cung Oán ngâm khúc” nổi tiếng.

Bộ sách dự kiến kéo dài 3 tập. Tập thứ 3 đang tiếp tục được hoàn thành, dự kiến ra mắt vào cuối năm 2023.