Việt Kiệu Thư – Lý Văn Phượng (trọn bộ 3 cuốn)

Description

“𝐕𝐢𝐞̣̂𝐭 𝐊𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐓𝐡𝐮̛” là trước tác duy nhất hiện nay còn lưu giữ được của Lý Văn Phượng (1512 – 1542), một viên quan nhà Minh xuất thân khoa cử, nhận nhiệm vụ quản lý, giám sát các hoạt động quân đội, bao gồm luyện tập tuần phòng, bố trí đồn sở, các việc liên quan đến binh dịch tại Quảng Đông, Vân Nam. Bộ sách được hoàn thành vào tháng 6 năm Canh Tý niên hiệu Minh Gia Tĩnh thứ 19 (1540), trên cơ sở kết quả thu thập, khảo cứu nhiều nguồn tài liệu thư tịch sử chí, phương chí của các triều đại, từ Hán đến Minh, do các tác giả người Việt và Hán biên soạn.

Nguyên bản chữ Hán của “𝐕𝐢𝐞̣̂𝐭 𝐊𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐓𝐡𝐮̛” gồm 20 quyển, mà theo lời tự bạch của chính Lý Văn Phượng trong trước tác này: “Phượng nhân lúc việc quan nhàn rỗi chọn lọc rồi chia làm từng loại, được thành 20 quyển. Phần đầu nói về địa dư, phong tục, vật sản, ấy là xét về ngọn nguồn dân sinh. Tiếp đến là chiếu thư, chế, sắc, là trọng lời nói của vua vậy. Rồi kế đến là việc biên niên lập quốc, chế độ trước sau, ấy là chép việc thực vậy. Tiếp đến chép là thư sớ, di văn, là để cho tường tận vậy… Lại tiếp đến văn, phú, thi, từ, cùng là thần, thiếp của nước ấy hễ có một điều hay cũng được chép đủ, là để thấy phong tục hay dở ưa chuộng của một phương vậy. Hợp cả lại mà gọi sách ấy là “𝐕𝐢𝐞̣̂𝐭 𝐊𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐓𝐡𝐮̛”.

Trong bang giao với quốc gia láng giềng thời trung đại, các vương triều phong kiến Trung Quốc luôn áp đặt những nguyên tắc bất bình đẳng, thể hiện tập trung qua hoạt động sách phong, triều cống rất phức tạp. Quan hệ bang giao Việt Nam – Trung Quốc thế kỷ XV-XVI được xem là giai đoạn điển hình cho tính chất phức tạp này.

Chính vì thế, “𝐕𝐢𝐞̣̂𝐭 𝐊𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐓𝐡𝐮̛” được nhiều nhà nghiên cứu đánh giá là biên khảo có giá trị cao, vừa là một biên khảo địa phương chí, địa lý chí, vừa là một sử thư – tức ghi chép lịch sử… cung cấp thông tin cho việc nghiên cứu lịch sử quan hệ Trung – Việt, lịch sử Việt Nam. Sử liệu về Việt Nam giai đoạn triều Minh được “𝐕𝐢𝐞̣̂𝐭 𝐊𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐓𝐡𝐮̛” 𝑐ℎ𝑒́𝑝 đ𝑎̂̀𝑦 đ𝑢̉, 𝑐ℎ𝑖 𝑡𝑖𝑒̂́𝑡, 𝑐𝑜́ 𝑛ℎ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑛𝑜̣̂𝑖 𝑑𝑢𝑛𝑔 𝑐𝑜́ 𝑡ℎ𝑒̂̉ 𝑏𝑜̂̉ 𝑠𝑢𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑜 𝑛ℎ𝑢̛̃𝑛𝑔 𝑔ℎ𝑖 𝑐ℎ𝑒́𝑝 𝑠𝑜̛ 𝑙𝑢̛𝑜̛̣𝑐 𝑣𝑎̀ 𝑘ℎ𝑢𝑦𝑒̂́𝑡 𝑡ℎ𝑖𝑒̂́𝑢 𝑐𝑢̉𝑎 “𝑨𝒏 𝑵𝒂𝒎 𝒕𝒓𝒖𝒚𝒆̣̂𝒏” 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 “𝑴𝒊𝒏𝒉 𝒔𝒖̛̉” 𝑐𝑢̃𝑛𝑔 𝑛ℎ𝑢̛ 𝑐𝑎́𝑐 𝑏𝑜̣̂ 𝑡ℎ𝑢̛ 𝑡𝑖̣𝑐ℎ 𝑐𝑜̂̉ 𝑐𝑢̉𝑎 𝑉𝑖𝑒̣̂𝑡 𝑁𝑎𝑚.