Ra mắt “Đắng cay và ngọt bùi – Nông thôn Trung Quốc trong quá trình đô thị hóa và kinh tế thị trường” của Ellen Oxfeld

Cuối thế kỷ 20 – đầu thế kỷ 21, Trung Quốc bước vào một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với tốc độ đô thị hóa và sự phát triển của nền kinh tế thị trường. Những ngôi làng vốn yên bình và dựa vào nông nghiệp truyền thống dần bị cuốn vào làn sóng thay đổi khi công nghiệp hóa và thị trường tự do trở thành trung tâm của sự phát triển quốc gia. Chính sách cải cách mở cửa năm 1978 đã đưa Trung Quốc từ một nền kinh tế tập thể sang nền kinh tế thị trường, mở ra cơ hội cho hàng triệu người dân nông thôn tìm kiếm cơ hội làm việc ở các thành phố lớn, đồng thời làm thay đổi toàn diện cơ cấu sản xuất nông nghiệp. Trong bối cảnh đó, nông thôn Trung Quốc không chỉ đối diện với sự thay đổi về phương thức sản xuất mà còn phải ứng phó với những tác động xã hội sâu rộng: các gia đình nông dân bị chia rẽ bởi làn sóng di cư, các giá trị văn hóa và truyền thống bị thử thách, và đặc biệt, sự dịch chuyển của nền kinh tế ảnh hưởng trực tiếp đến vai trò của thực phẩm trong đời sống người dân. Những biến động này đã tác động mạnh mẽ đến đời sống nông thôn, biến nó thành một tấm gương phản ánh sự chuyển mình của toàn xã hội Trung Quốc. Chính trong bối cảnh này, cuốn sách của Ellen Oxfeld ra đời, mang theo sự thấu hiểu và chia sẻ sâu sắc về cuộc sống tại một vùng quê Trung Quốc – Nguyệt Ảnh Trì.

Tác giả Ellen Oxfeld đã sống và trải nghiệm thực tế tại một làng quê ở đông nam Trung Quốc trong suốt nhiều năm, nơi bà không chỉ nghiên cứu mà còn gắn bó như một thành viên của cộng đồng. Oxfeld đã tham gia vào cả các lễ hội mùa vụ lớn của làng lẫn những bữa cơm gia đình thân mật, qua đó đã chứng kiến những giá trị văn hóa ẩm thực đặc trưng, phản ánh không chỉ lối sống mà còn cả hệ tư tưởng của người nông dân. Những quan sát này đã thôi thúc bà viết nên “Đắng Cay và Ngọt Bùi”, với mong muốn chia sẻ về vai trò của thực phẩm trong việc định hình văn hóa và xã hội tại nông thôn Trung Quốc. Cuốn sách tập trung vào cách thức mà thực phẩm không chỉ là nhu yếu phẩm sinh tồn, mà còn là biểu tượng của sự kết nối xã hội, văn hóa, và đạo đức. Từ những món ăn gia đình bình dị đến những bữa tiệc lớn đầy màu sắc, mỗi món ăn đều mang theo ý nghĩa sâu sắc, thể hiện mối quan hệ gia đình, cộng đồng, và những thay đổi kinh tế xã hội của thời đại. Tác giả cũng khéo léo lồng ghép những phân tích về các giá trị đạo đức, mối quan hệ liên thế hệ và hệ thống kinh tế đạo đức mà thực phẩm đã và đang góp phần duy trì trong bối cảnh đô thị hóa và thị trường hóa.

“Đắng Cay và Ngọt Bùi” không chỉ là một nghiên cứu về thực phẩm, mà còn là một bức tranh sinh động về nông thôn Trung Quốc đang đứng trước ngưỡng cửa của những biến động to lớn. Qua từng trang sách, độc giả sẽ cảm nhận được giá trị bền vững của văn hóa ẩm thực, sự đan xen giữa cái cũ và cái mới, và tầm quan trọng của thực phẩm trong việc giữ gìn những mối liên kết xã hội giữa con người và thiên nhiên. Cuốn sách này không chỉ đưa ra những cái nhìn sắc sảo về xã hội Trung Quốc, mà còn khiến độc giả phải suy ngẫm về sự kết nối giữa thực phẩm và các giá trị văn hóa trong cuộc sống hiện đại.