Xuất bản: “Luận về sự tự nguyện nô lệ của con người” của Étienne de la Boétie

Luận về sự tự nguyện nô lệ của con người là một trong những văn bản hiếm hoi của thế kỷ XVI vẫn đặt ra những câu hỏi còn nguyên giá trị với xã hội hôm nay: Vì sao một người có thể thống trị hàng triệu người, nếu không phải vì chính họ đã bằng lòng cúi đầu?

Étienne de La Boétie viết tác phẩm này khi mới mười bảy tuổi. Tuy ngắn gọn và không mang dáng dấp học thuật đồ sộ, nhưng cuốn sách lại trực tiếp chất vấn nền tảng của mọi hình thức quyền lực: sự hợp tác của người bị trị. Ông không kêu gọi nổi dậy bằng vũ lực, mà chỉ ra một hình thức kháng cự căn bản hơn – đó là ngừng tiếp tay. Khi người dân không còn tự nguyện phục vụ, quyền lực áp chế sẽ tự mất chỗ dựa mà sụp đổ.

Tinh thần ấy khiến Luận về sự tự nguyện nô lệ của con người được xem là một trong những tuyên ngôn sớm nhất của tư tưởng bất tuân dân sự – đi trước cả Rousseau hay Thoreau. Quan trọng hơn, La Boétie không giới hạn thông điệp của mình trong khuôn khổ chính trị, mà mở rộng nó thành một quan sát sâu sắc về tâm lý phục tùng trong xã hội: phần lớn sự lệ thuộc không đến từ ép buộc, mà từ thói quen, từ sự cam chịu, từ việc ngừng phản biện.

Ấn bản tiếng Việt do Book Hunter thực hiện xuất bản với bản chuyển ngữ của Phương Ngô – dịch giả đã hợp tác với Book Hunter trong dự án Sinh lý học vị giác, không chỉ mang đến toàn văn tác phẩm, mà còn đi kèm một phần dẫn nhập cho thấy cách tư tưởng của La Boétie tiếp tục vang vọng qua thời gian – từ những triều đại quân chủ châu Âu đến xã hội tiêu dùng và công nghệ hiện đại. Khi dữ liệu, hình ảnh và sự tiện nghi trở thành những phương tiện kiểm soát mới, lời nhắc của La Boétie càng thêm xác đáng: sự phục tùng hôm nay có thể không đến từ nỗi sợ, mà từ cảm giác an toàn được thiết kế sẵn.

Cuốn sách này dành cho bất kỳ ai từng đặt câu hỏi về sự lệ thuộc mà chúng ta đang chấp nhận như một điều bình thường. Đó không phải là một bản chỉ dẫn, mà là một khởi đầu để suy nghĩ lại – về tự do, về quyền lực, và về chính mình.