Bí quyết có được vị thế số 1 tại Mỹ của Nhà xuất bản Penguin Random House

Penguin Random House là tên tuổi hàng đầu ở thị trường sách quốc tế. Công ty này kiểm soát khoảng ¼ sản lượng sách toàn cầu và chịu trách nhiệm cho khoảng 1/5 doanh thu của tập đoàn. Công ty con này là một tập đoàn gồm 300 nhà xuất bản trên cả 6 châu lục. Các thương hiệu sách của nó bao gồm Doubleday, Riverhead, Viking và Alfred A. Knopf (Hoa Kỳ); Ebury, Hamish Hamilton và Jonathan Cape (Vương quốc Anh); Plaza and Janés và Alfaguara (Tây Ban Nha); Sudamericana (Argentina); và thương hiệu xuất bản DK. Penguin Random House có hơn 10.000 nhân viên tại 23 quốc gia và xuất bản khoảng 15.000 tựa sách mới mỗi năm. Tập đoàn bán khoảng 600 triệu bản sách in, sách điện tử và sách nói tại 200 quốc gia (Penguin Random House, 2021). Năm 2019, doanh thu công ty lên đến 3,6 tỷ euro (Báo cáo hằng năm của Bertelsmann cho năm 2019, 2020). 

Penguin Random House dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực xuất bản sách từ tháng 7 năm 2013, khi Random House (Tập đoàn Bertelsmann từ năm 1998) và Penguin Books (Pearson Media Group) sáp nhập. Một thời gian sau, Bertelsmann nắm giữ 53% cổ phần, trong khi Pearson nắm 47% (Greco, 2019; Becker, 2017). Năm 2017, Bertelsmann đã tăng phần lớn cổ phần của mình. Ba năm sau, tập đoàn mua nốt 25% cổ phần còn lại của Pearson với giá 675 triệu đô la (Báo cáo hằng năm của Bertelsmann cho năm 2019, 2020; Bertelsmann, 2019). Từ năm 2020, Bertelsmann là chủ sở hữu duy nhất của Penguin Random House. 

Penguin Random House phát triển cả ở thị trường kỹ thuật số lẫn thị trường in ấn. Theo Markus Dohle, CEO của Penguin Random House, ngành công nghiệp xuất bản sách đã phát triển trong suốt đại dịch COVID-19. Đầu năm 2021, Dohle tuyên bố rằng đại dịch khiến cho nhiều khách hàng chi tiền cho sách hơn, điều này khiến “đây là […] thời điểm tốt nhất để xuất bản” (Luxner, 2021). Kết quả là Penguin Random House vẫn tiếp tục thâu tóm được những tên tuổi lớn khác trong ngành công nghiệp xuất bản sách: Chỉ trong tháng 11 năm 2020, tập đoàn công bố chi 2,2 tỷ đô la để mua lại công ty xuất bản có trụ sở ở New York, Hoa Kỳ, là Simon & Schuster từ ViacomCBS, cao hơn đề nghị mua lại từ News Corp của Rupert Murdoch. Simon & Schuster là nhà xuất bản sách tiếng Anh có doanh thu lớn thứ 5 thế giới. Thương vụ này đem đến cho Penguin Random House quyền kiểm soát gần 1/3 doanh số bán sách tiếng Anh trên toàn thế giới và 70% thị trường văn học hư cấu, đưa Bertelsmann thành nhà xuất bản sách lớn nhất Hoa Kỳ (Wood, 2021).

Theo Dohle, việc mua lại này dự kiến sẽ cho phép Penguin Random House đưa nội dung toàn cầu của mình tiếp cận với cả thế giới. Do đó, đây là một chương mới trong lịch sử công ty (Borsenblatt, 2021). Đối với ViacomCBS, thương vụ này sẽ đem lại nguồn vốn để tiếp sức cho nỗ lực phát trực tuyến video cạnh tranh với các nền tảng như Netflix. Tuy nhiên, kể từ tháng 11 năm 2021, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ dưới sự chỉ đạo của chính quyền Biden đã đệ đơn chống độc quyền nhằm ngăn cản vụ chuyển nhượng này (xem mục 3.1, chương 3). Trong hồ sơ khởi kiện, Bộ Tư pháp cho rằng việc sáp nhập “sẽ đem lại cho Penguin Random House quá nhiều ảnh hưởng đối với vấn đề ai và cái gì sẽ được xuất bản, cũng như các tác giả sẽ được trả bao nhiêu cho tác phẩm của họ”, điều này sẽ “gây hại cho các giác giả” (Wood, 2021). Bộ Tư pháp cũng cho biết trái ngược với tuyên bố công khai của Penguin Random House rằng việc mua lại Simon & Schuster sẽ giúp nhà xuất bản trở thành “một đối trọng với cái được cho là sức mua của Amazon”, các tài liệu nội bộ cho thấy kỳ thực Penguin Random House hi vọng vụ sáp nhập sẽ giúp nó trở thành “đối tác đặc biệt của Amazon” (Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, 2021). Vì vậy, thị trường sách Hoa Kỳ sẽ trở thành một hoạt động kinh doanh theo hướng độc quyền kéo theo những hệ lụy lâu dài đối với bất kỳ nội dung nào được cung cấp cho các khách hàng trên cả nước[1].

Liên tục cho ra những tựa sách bán chạy

Theo André Schiffrin (2000), một chủ xuất bản Hoa Kỳ đã rời Pantheon Books vào năm 1991 khi công ty này được bán lại cho Random House, các tập đoàn sách lớn như Bertelsmann chỉ có khả năng “suy đoán hoang đường với những tựa sách bán chạy tiềm năng” (trang 65). Sự sáng tạo hay các định dạng mang tính thể nghiệm hơn có nguy cơ không hấp dẫn đối với các thị trường đại chúng sẽ không được chú ý. Lịch sử xuất bản sách của Penguin Random House đã chứng minh cho nhận xét của Schiffrin: nhà xuất bản trả 65 triệu đô la cho hai cuốn sách, một của cựu tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và cuốn còn lại của cựu đệ nhất phu nhân Michelle Obama. Đây là mức giá sách cao nhất trong lịch sử. Nó là một phần của cuộc đấu giá bao gồm giá thầu từ HarperCollins và Simon & Schuster để giành quyền xuất bản trên toàn thế giới. Người ta kỳ vọng rằng – dựa vào sự nổi tiếng của nhà Obama và sự mong đợi đối với cuốn sách của họ – doanh số bán toàn cầu cho cả hai cuốn sách sẽ vượt giá chào thầu (Reuters, 2017; Shephard, 2017). Những hi vọng này đã không trở thành nỗi thất vọng. Năm 2018, vào ngày đầu tiên mở bán ở Bắc Mỹ, cuốn hồi ký Becoming của Michelle Obama đã bán được 725.000 bản (The Guardian, 2020). Becoming trở thành cuốn sách ăn khách nhất năm 2018, với tổng cộng 10 triệu bản bán ra. Thành công này đã nâng tổng doanh thu cả năm của Bertelsmann và được ca ngợi là một nước đi kinh doanh tuyệt vời. “Sức mua mạnh của cuốn sách là phần thưởng cho chiến lược đặt cược lớn vào việc xuất bản của [Thomas] Rabe” (Turner, 2017), tờ Wall Street Journal viết. Chỉ trong năm 2017, sau khi tập đoàn tăng cổ phần của mình trong Penguin Random House, CEO Bertelsmann là Thomas Rabe đã vạch ra mục tiêu cho tập đoàn ở thị trường Hoa Kỳ: đẩy doanh thu lên 30% vào năm 2020. Do đó, khoảng một nửa trong số 4,3 tỷ đô la được dành cho các thương vụ mua bán và sáp nhập kể từ năm 2011 đều đổ vào Hoa Kỳ (Turner, 2017). Sau đó, Hoa Kỳ chiếm 24,8% doanh thu trong năm tài chính 2020, chỉ sau Đức (xem mục 3.1, Chương 3).

Vào tháng 11 năm 2020, cuốn sách A Promised Land của Barack Obama cũng lập kỷ lục trong ngày đầu mở bán. Ở Hoa Kỳ và Canada, cuốn sách bán ra 890.000 bản. Cuối năm này, cuốn sách bán được tổng cộng 2,6 triệu bản (Bertelsmann, 2021). Bên cạnh hồi ký của Barack và Michelle Obama, danh sách tác phẩm ăn khách nhất của Publishers Weekly năm 2020 cũng có đến 8 tựa sách khác đến từ Penguin Random House. Trong số các tác phẩm này có Where the Crawdad Sings của Delia Owens (NXB Putnam, 1,13 triệu bản); How to Be An Antiracist của Ibram X. Kendi (NXB One World, 697.000 bản); Little Fires Everywhere của Celeste Ng (NXB Penguin, 597.000 bản); Greenlights của Matthew McConaughey (NXB Crown, 565.000 bản) và Caste của Isabel Wilkerson (Random House, 543.000 bản) (Bertelsmann, 2021). Điều đó cho thấy Penguin Random House luôn đóng vai trò tiên phong trong việc phục vụ các thị trường đại chúng với tỷ suất lợi nhuận cao. Hiển nhiên, những dự án thu hút các cộng đồng đa dạng nhỏ hơn không nằm trong kế hoạch này. 

Chú thích: 

[1] Thương vụ sáp nhập khép lại với việc Simon & Schuster được bán cho quỹ tài chính KKR vào cuối năm 2023.